May 23rd 2020

જમીં પરની લકીરો સાપની છે.

અમારી વાત ક્યાં છે, આપની છે.
મળો કે ના મળો, મેળાપની છે.

સડક પર કોઈ રાહી ના મળે, તો-
ક્વચિત આ ચાલ, પણ, કોવીદની છે.

મળી ખાદી અને ખુરશી હવે, તો-
દિવાળી, આજ કોના બાપની છે.

ભલે કાંટા મળે ફૂલોને બદલે,
કરી ઈચ્છા ફકત સંગાથની છે.

હવે સીધું સરળ જિવવું મને છે,
ભુલો જે પણ કરી ભુતકાળની છે.

હજી હમણાં જ એના પગલાં જોયા,
જમીં પરની લકીરો સાપની છે.

છલકતા જામ વાળી મેહફિલો, તો-
ઉછળતા જોમના ઉન્માદની છે.

બધે જ શહેરમાં ચર્ચા, અમારા-
સંબંધોમાં પડેલી ગાંઠની છે.

ગગનમાં છે કરોડો તારલાઓ,
નથી ચાંદો છતાં, પણ, રોશની છે.

મુદત જો ખતમ ના થઈ હો, તો-
દર્શન દે જો, ઘડી વિલાપની છે.

બદનના હાટ માંડ્યા છે,ઘણાએ-
નથી ખબર કે કમાણી પાપની છે.

ભય ઉપર વિજયની અનુભૂતિ, જુઓ-
‘મનુજ’ના શ્વાસમાં વિશ્વાસની છે.

‘મનુજ’ હ્યુસ્તોનવી
૦૫/૨૩/૨૦૨૦

May 23rd 2020

છણકા

પડતા બોલ ઝીલું છું એની જરા ય ખબર નથી.
અમને ખબર છે, એમને અમારી કદર નથી.

જીભનો તો કૂચો વાળ્યો, કહી કહીને થાક્યા,
પત્થર ઉપર પાણી સમજો, કોઈ અસર નથી.

ટી વી સમક્ષ બેસી ગયા, વાળીને પલાંઠી,
ઢસરડા હું કર્યા કરું છું, તો પણ નજર નથી.

પીડા હો પીરીયડની અથવા પ્રસૂતિનું ટાણું,
રાંધીને ખવડાવીએ, પણ, એવી સમજ નથી.

સવારમાં પરભાતિયાં, સાંભળવાના મૂકી,
રાગડા સુણવા બેસતાં, સમયની ગમ નથી.

ફાં ફાં માર્યે મળે ન કાંઈ, ઘરમાં શોધે, જો-
ખાંડ-ચાના ડબ્બા, પણ, ક્યાં છે ખબર નથી.

છાપુ-બાપુ ઊંચું મૂકો, કહી કામ પૂછિએ, તો-
રમુજમાં એ પ્રશ્ન કરે, “ચા-બા ગરમ નથી?”

બે વસ્તુની ખરીદીએ, અમસ્તાં ય જો મોકલ્યા-
બે વાર ફોન કર્યા વગર, આવ્યા પરત નથી.

કેવાં ફૂટલા નસીબ છે, ‘મનુજ’ મળ્યા, બાકી-
ગૌરી વ્રતની પૂજા માં, રાખી કસર નથી.

‘મનુજ’ હ્યુસ્તોનવી
૦૫/૧૫/૨૦૨૦

May 23rd 2020

વાર તો લાગે છે

અંકૂર માંથી ફણગો ફૂટતાં, વાર તો લાગે છે.
શ્વાસ જતાં માયાથી છૂટતાં, વાર તો લાગે છે.

આ કરું, તે કરું, પેલું કરું કે ના કરવાનું કરું છું,
કરવું હશે જે, તે કરવામાં, વાર તો લાગે છે.

એક હાથથી બીજા હાથમાં, ફરતો રહ્યો’છે, એ,
ખોટા સિક્કાને ઘર મળતાં, વાર તો લાગે છે.

સંબંધોના રસતા ઉપર, ત્રિભેટાઓ આવે,
લાગણીઓની ગાંઠને છૂટતાં, વાર તો લાગે છે.

બળ, બુદ્ધિ ને ધન વધે માટે, બંદગી કરતા રે’જો,
અઘરાને સહેલું કરવામાં, વાર તો લાગે છે.

બૂરો માણસ, બૂરા ધંધા, શાને કરતો ફરે છે?
પાપની ગાગરને છલકાતાં, વાર તો લાગે છે.

રાજાઓના સપના જોવા, સૂતો રહે, આ માણસ,
પત્તાઓના મહેલો બનતાં, વાર તો લાગે છે.

લાશ થયો પણ તરતો રહ્યો છું, સરિતાના પાણીમાં,
કાણું પડે તો હોડીને ડૂબતાં, વાર તો લાગે છે.

અભિમન્યુના ચક્રવ્યુહ છે, આ જિવનના રસ્તા,
એક પછી એક એને ભેદવામાં, વાર તો લાગે છે.

ચાદર જેટલી એટલા પગને પહોળા કર,”મનુજ’
તકદીર પરના પાનને ખસતાં, વાર તો લાગે છે.

‘મનુજ’ હ્યુસ્તોનવી
૦૪/૨૭/૨૦૨૦

February 27th 2020

રેતમાં કુંપળ ખિલી નથી…

ખોયેલ મારી જિંદગી મુજ ને જડી નથી.
મરવા મને ફુરસત હજી સહેજે મળી નથી.

કરતા રહ્યા સીતમ અને જીવાડતાં રહ્યાં,
દિલમાં દુઆની પણ કમી જોવા મળી નથી.

રાખી હતી ખ્વાહિશ અમે, ઉપવન બનાવવા,
રણની કિન્તુ આ રેતમાં, કુંપળ ખિલી નથી.

રસતા ભલે છૂટા પડ્યા, આગળ મળી ગયા,
પણ, તું પડી છૂટી છતાં, આવી મળી નથી.

આંખો મહિં અંગાર છે, દિલમાં બધે પત્થર,
લાવા સમી આવી કૃતિ, જગમાં જડી નથી.

એના મરણની આ સભા ને એ સૂતો હતો,
ખુદની પ્રશસ્તિ આટલી કદી ય સુણી નથી.

જ્યારે ગયા છો આપ મુજ દુનિયા તજી, પુષ્પો !
તકદીર પરની પાંદડી, બિલકુલ ખસી નથી.

એવો હતો રાજા સ્વયં, સોનું બની ગયો,
એને હજુ માણસ થવા, યુક્તિ મળી નથી.

દરપણ મહી હું આટલું કો’ને જોવા મથ્યો,
ઓળખ મળી નથી અને છાયા ખસી નથી.

આવો નહીં તો આવવા કોશિશ કરી જુઓ,
સંગના ઉમંગની ઈચ્છા, ઓછી થઈ નથી

બે વાત યાદ રહી જશે, આખા જીવન સુધી,
સીડી ચઢી ગઈ ખરી , પણ પાછી વળી નથી.

આ મંડપ ને પિયરિયાઓ, આંસુ બની ગયા,
ડોલી ‘મનુજ’ એમાં વહી, પાછી ફરી નથી.

‘મનુજ’ હ્યુસ્તોનવી
૦૨/૨૭/૨૦૨૦

February 27th 2020

ના મારે છેડો ફાડવો નથી…

(હજુ હમણાં બે દિવસ પહેલાં જ ‘બેઠક’ નોએક આર્ટીકલ જોયો અને ટાઈટલ ગમી ગયું અને પછી એક સુંદર મૌલિક રચના રચાઈ ગઈ. )

ના મારે છેડો ફાડવો નથી.
ના અહિં કે ત્યાં લાડવો નથી.

આ ખભે કે ખગે બહુ ચઢી લીધું,
એ લ્હાવો, હવે માણવો નથી.

તમ કો’ તો બાપા, સેંથો પુરું,
ખેતરમાં ભાગ પાડવો નથી.

ઘરનો છોરો શાને ઘંટી ચાટે?
માસ્તરને લોટ આપવો નથી.

બા’ર નફરતની ગંદકી કેટલી,
કચરો એ ઘરમાં લાવવો નથી.

આવે યાદ સનમ કે વતનની ધૂળ,
ભવિષ્યમાં ઇતિહાસ લાવવો નથી.

ટીપે ટીપે સરોવર ભરાય, એ-
ખબર છે, પણ, ભૂંડ-ભોટવો નથી.

વારંવાર પડ્યો છું, એટલે, ‘મનુજ’-
અંધારામાં ખાડો ખોદવો નથી.

-‘મનુજ’ હ્યુસ્તોનવી
૧૨/૦૪/૨૦૧૭
શબ્દાર્થઃ ભૂંડ ભોટવો= Piggy Bank
(આ છેડો… કેમ ફાટતો હોય છે, અહીં કેટલાક કારણોનો સમાવેશ કરવામાં આવ્યો છે.)

February 27th 2020

परवरदिगार!

अपनी किस्मत से मांगा जो पाया नहीं।
हाथ हजारों है पर कुछ दे पाया नहीं।

पहले तू मुझमें ही बीलकुल रेहता था,
अब मेरी तू छडी नहीं, हम साया नहीं ।

धागों से बांधे फूलों के ठिक पीछे से,
तुझको साफ नज़र कुछ भी आता नहीं।

सजदे ऐसे उठानेकी आदत क्या हूई,
बनके पत्थर बैठा तू ऊठ पाता नहीं।

गलती किसकी है, माफी मिलेगी नहीं,
मैं तेरे दर पे, तू मेरे दर आया नहीं।

कुछ सुना था कभी कोई कथाओं में,
तू ऐसा कि तेरा कहीं कोई साया नहीं।

मन्नतें मांग कर, फूल हाथों में लिये,
राह देखी बहुत पर तू आया नहीं।

डोली कांधों पे थी, पर मना कर दीया,
फिर ना केहना तुम्हें कोई लाया नहीं।

तोडे इतने है दील तुने, मेरे खुदा-
शहर में कोई खाली मयखाना नहीं।

साथ आये है, साथ ही है, फिर भी क्युं?
अपनों की मेह्फिल में अपना सा नही।

तेरी नज़र ने हम को ऐसे बांधा है ,
अब मै अपनी नज़र से देख पाता नहीं

धागों ताविजों के उलझे ये चक्कर में,
बंधा क्या ‘मनुज’ बस खुल पाता नहीं।

क्या ‘मनुज’ ये सीला खत्म होगा कभी?
जाम खाली कोई अब छलकाता नहीं।

‘मनुज’ ह्युस्तोनवी
०४/१७/२०१७

May 20th 2017

કુતુહલ

વાત મારી તમારી નથી, બસ હવે.
જો, બધાને પડ્યો છે મહીં, રસ હવે.

હા, રડારોળ તો દિલમાં ચાલુ છે,
સુણ, વિદુષક બન્યાની હસાહસ હવે.

પાપ અહિંયા કર્યે જાય છે, એટલાં-
જાય ન્હાવા પછીથી બનારસ હવે.

હાડ પીંજર સમાં હાલતાં ચાલતાં-
આગ સ્પર્શી ગઈ એક દિવસ હવે.

બીજ બોયાં પછી જળ ન પાયું કદી,
કેમનો આવશે, ફસલમાં કસ હવે.

ધડકનો શ્વાસનો એક-તારો બની,
જિવન સંગીતનો ઘુંટશે, રસ હવે.

સત્યને, શીવને, સુંદરમને ભજતાં,
જીવ, તું શીવ થઈ અનંતે વસ હવે.

રાખ, આકાર નિતનવા સ્વાંગમાં ભલે,
જાણું છું, તું નિરાકાર છે, બસ હવે.

આવનારી ઘડી, હાલની આ ઘડી-
ને કહેતી રહે છે, ‘મનુજ’, ખસ હવે.

‘મનુજ’ હ્યુસ્તોનવી
૦૫/૨૦/૨૦૧૭

November 8th 2016

આભાસ

આ ફૂલ સી નાજુક પલક પર આસ જો ભટક્યા કરે.
ચટ્ટાન તોડી વહી જવા, કોમળ ઝરણ છટક્યા કરે.

ઈચ્છા મને એવી ખરી માથું મળે મજબૂત, તો-
જીવન પછી દુઃખ ડૂંગરા માથે ભલે ખડક્યા કરે.

આ પાપના કંઈ કેટલાં, એ પોટલાં વેંઢારશે,
છ ઘટાડતાં એ બાર બીજાં ઊંચકી ભટક્યા કરે.

આ તરફ તો ચાહત તણો સાગર હલકતો થઈ ગયો,
ને, એમની કાગળ કશ્તિ એમાં તરવા સરક્યા કરે.

લાખો ઘરેણા તો કરે કુરબાન સધવા, જગતમાં,
જો ચાંદલો ચૂડી સલામત ને નફ્સ ધબક્યા કરે.

ચગડોળની આ તરફ હું છું ને તમે પેલી તરફ,
પળ પળ પરિઘ ચગડોળનો ઓછો થવા ભટક્યા કરે.

વસમી જુદાઈનો અનુભવ કરતો રહી, વિખુટો પડી,
મંદીરનો ઘંટારવ સર્વેના કર્ણ પર રણક્યા કરે.

ચાહત સરી આવી ‘મનુજ’ ખોળે અને જંપી ગઈ,
સિતમો હવે ચારે તરફ ફોજો ભલે ખડક્યા કરે.

(છંદ રચનાઃ રજઝ
ગાગાલગા, ગાગાલગા, ગાગાલગા, ગાગાલગા)

‘મનુજ’ હ્યુસ્તોનવી
૧૧/૦૮/૨૦૧૬

October 26th 2014

અંતર

નજરથી સવાલો વધાર્યા કરો છો.
અબોલા લઈને સતાવ્યા કરો છો.

ચમનના કદી એ ખિલેલા સુમનને-
કિતાબો મહીં બસ દબાવ્યા કરો છો.

ઝુકેલી નજરને તમે પણ નક્કામી,
અમસ્તાં અમસ્તાં નચાવ્યા કરો છો.

ગગનમાં વિહરતા અગોચર પક્ષીને-
જુવારા બતાવી પટાવ્યા કરો છો.

ત્વચા શ્વેત છે, ને બનીને કસાઈ
દલિત શામળાને સતાવ્યા કરો છો.

ચિતામાં સળગતા સજીવન બદનને-
સુહાગી વિંઝણો ઝુલાવ્યા કરો છો.

પરત આવવાનો કર્યો વાયદો, પણ-
તારિખ પર તારિખ પડાવ્યા કરો છો.

કતારો ખડી છે તરસ્યાં જનોની,
મૃગજળ બધાને બતાવ્યા કરો છો.

તમે ફૂંક મારી પ્રયત્નો કરો છો,
ઈંધણ બળેલું જલાવ્યા કરો છો.

ભલે શિર, શિરસ્તા યવનના હશે,પણ-
વતનની જ માટી ચઢાવ્યા કરો છો.

અંતર વધ્યું છે ને વધાર્યા કરો છો,
‘મનુજ’ને ખભે દર્દ વધાર્યા કરો છો.

‘મનુજ’ હ્યુસ્તોનવી
૧૦/૨૫/૨૦૧૪

અને એક જુની અર્ધી લખયેલ ગઝલ.. આજે પુરેપુરાં વાઘા પહેરી ને સંપુર્ણ રીતે સજ્જ બનીને આપની સમક્ષ આવી ગઈ.
અખંડ મુતકારિબ છંદઃ લગાગા લગાગા લગાગા લગાગા.

March 5th 2014

હસતો રહ્યો

વરસો લગી કારણ વિના અંધાર પર હસતો રહ્યો.(૨)
મહેકતી આંખની સજેલી ધાર પર હસતો રહ્યો.
વરસો લગી…હસતો રહ્યો.

મારગ માં અમથા મળેલા ગમ હજુ પણ યાદ છે,(૨)
ખાલી મઢેલા સ્મિત મહીંના ખાર પર હસતો રહ્યો.(૨)
મહેંકતી…….હસતો રહ્યો
વરસો લગી… હસતો રહ્યો.

પક્ષી છું પણ પીંછાના કો’ ભારથી ડરતો રહ્યો,(૨)
હું જીત પર હસતો રહ્યો ને હાર પર હસતો રહ્યો.(૨)
મહેંકતી…હસતો રહ્યો
વરસો લગી… હસતો રહ્યો.

આ વિશ્વનાં રૂપ-ચક્રો કેટલું હાંફ્યા કરે,(૨)
કોને કહું, આધારહીન? આ ધાર પર હસતો રહ્યો.(૨)
મહેંકતી………હસતો રહ્યો
વરસો લગી… હસતો રહ્યો(૩)
-વિશ્વદીપ બારડ
( મારા પરમ મિત્ર શ્રી વિશ્વદીપભાઇની લખેલી આ સુંદર રચના છે, જેને માટી, ચાકડો અને કુંભકારના મારા સાહસમાં સમાવિષ્ઠ કરવામાં આવી હતી અને મારા કંઠે એને નવાજિત કરીને ગુજરાતી સાહિત્ય સરીતાના સભ્યગણ સમક્ષ પેશ કરવામાં આવી હતી, અસ્તુ. – ‘મનુજ’ હ્યુસ્તોનવી)

« Previous PageNext Page »